İstanbul'da Ay Tutulması (1877)

Geçtiğimiz ayın [Şubat 1877] 27sini 28ine bağlayan gece İstanbul'da büyük heyecan yaşandı. Bulutsuz gökyüzünün yüksekliklerine 'tünemiş' olan Ay, Müslümanlara tutulmanın müthiş bir manzarasını sundu. Türklerin bu olgu konusunda her zaman çok tuhaf fikirleri olmuştur. Tutulmanın, Ay'ı kemirmek için ona saldıran bir canavar tarafından oluştuğuna kuvvetle inanmaktaydılar. Halbuki, bu gök cisminin onlar için özel değeri vardı. Armaları hilal ve yıldızdan meydana gelmiş değil midir? Dolayısıyla canavarın Ay ile savaşmasının, onlar için özel bir önemi vardı. Bu yüzden, gece boyunca her Türk, Türkiye'yi koruyan bu gök cismine yardım etmek için elinden geleni yapıyordu. Tutulma başlar başlamaz, Türkler sokaklara döküldü veya evlerinin terasına çıktılar. Bir kısmı tüfek diğerleri silah atıyordu. Bazıları tencereler üzerine sürekli vuruyor, diğeri elindeki zilleri çalıyordu. Hocalar minarelere çıkmış, ahenkli olan veya olmayan sesleriyle Allah'ı ve Hz. Muhammed'i Ay'ın zaferi için yardıma çağırıyordu. Alışılmışın dışındaki bu hareketten korkan sokak köpekleri, sürüler halinde ve dehşet içinde bağırarak koşuyodu. 27sini 28'ine bağlayan gece Türk mahallelerinde görülen manzara buydu.

Bu cehennemi gürültünden birkaç saat sonra, Ay, tamamen eski haline kavuşmuş olarak ve tüm parlaklığı ile Doğu'nun güzel gökyüzünde parıldadı. Ve bu olağan dışı sahnenin aktörleri, Ay'a canavarla savaşması sırasında gösterdikleri etkin yardımlaşmadan dolayı birbirlerini kutladılar ve evlerine girdiler.

Saray ricali içinde Harem Ağası yanında Müneccimbaşı'nın bulunduğu bir ülkede, benzer olaylar şaşırtıcı değildir.

Le Monde Illustré, 21e Année, No.1040, 17 Mars 1877, s.166.